Beyin Kanaması

Beyin kanaması: Beyin damarlarında meydana gelen kanama nedeniyle, kanamaya yakın beyin dokularında bulunan beyin hücrelerinin ölümüdür. Beyin hücrelerinin ölümü beynin etkilenen bölgesinde işlev kaybına neden olur. Beyin kanaması halk arasında felç olarak tanınan inmeye neden olabilir. Beyin kanamaları inmelerin yaklaşık yüzde 13’ünün kaynağıdır.

Beyin Kanaması Nasıl Oluşur?

Beyin damarının yırtılması sonucu ortaya çıkan kan beyin dokularını tahriş ettiğinde dokuda şişmeye neden olur. Bu şişlik serebral ödem olarak bilinir. Kan ise hematom adı verilen bir tür kan yığınında toplanır. Oluşan ödem ve hematom yakın bölgedeki beyin dokusu üzerindeki baskıyı arttırır. Oluşan baskı beynin o bölgesine olan kan akışını azaltır. Yeterli kanla beslenemeyen beyin hücreleri ise kalıcı olarak ölür.

Beyin kanaması beyin dokusunda, beyin ve onu kaplayan zarlar arasında, beyin zarlarının katmanları arasında, dış beyin zarı ile beyin kemiği arasında meydana gelebilir.

Beyin kanaması nedenleri

Beyin kanamalarının çeşitli risk faktörleri ve nedenleri vardır. En yaygın olanları:

• Kafa travması, yaralanma: 50 yaşından küçükler için beyinde kanamanın en yaygın nedenidir.
• Yüksek tansiyon: Kontrol altına alınmazsa bu kronik rahatsızlık uzun bir süre boyunca beyindeki kan damarlarını zayıflatır. Yüksek tansiyon önlenmez ise beyin anevrizmasına ve beyin kanamasına yol açabilir.
• Anevrizma: Beyinde kan damarının zayıflaması sonucu baloncuk oluşmasıdır. Zamanla zayıflayan kan damarını patlatarak beyin kanamasına ve felce yol açabilir. Beyin kanamalarının önlenebilir başlıca nedenidir.
• Kan damarı anormallikleri: Beyindeki ve çevresindeki kan damarlarındaki zayıflıklar bir anormali olarak doğumla birlikte mevcut olabilir.
• Bazı karaciğer hastalıkları
• Beyin tümörü
• Genetik yatkınlık
• Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımı
• Sigara ve alkol kullanımı

Beyin Kanamasının Belirtileri Nelerdir?

Beyin kanamasının belirtileri değişebilir. Belirtilerin ne olduğu kanamanın konumuna, kanamanın şiddetine ve etkilenen doku miktarına bağlıdır. Semptomlar aniden veya zamanla gelişebilir. Giderek kötüleşebilir veya aniden ortaya çıkabilirler.

Aşağıdaki belirtilerden herhangi birisi beyin kanaması belirtisi olabilir. Bu hayatı tehdit eden bir durumdur ve hasta derhal acile başvurmalıdır.

• Ani şiddetli baş ağrısı
• Daha önce nöbet geçmişi olmayan kişilerde yaşanan nöbetler
• Kol veya bacakta zayıflık, vücudun bir kısmının işlevlerini yerine getirememesi
• Mide bulantısı, kusma, tat almada bozukluk
• Görme değişiklikleri, gözlerin kendiliğinden hareket etmesi
• Vücutta karıncalanma veya uyuşma
• Konuşma veya konuşulanları anlamada zorluk
• Yutma güçlüğü
• Okuma güçlüğü
• Yazma, titreme gibi ince motor becerilerinin kaybı
• Koordinasyon ve denge kaybı
• Bilinç kaybı
• Uyku hali, çevredeki uyaranlara tepki verememe.

Diğer taraftan bu semptomların çoğu, sıklıkla beyin kanaması dışındaki durumlardan da kaynaklanabilir.

Beyin Kanaması Tedavisi

Beyindeki kanama tedavisi kanamanın konumuna, nedenine ve derecesine bağlıdır. Şişliği hafifletmek ve kanamayı önlemek için sıklıkla cerrahi operasyon gerekir. Herhangi bir kafa travması sonrası beyin kanaması oluşup oluşmadığını anlamak için 24 saat boyunca hasta uyutulmamalıdır. Çünkü beyin kanaması başlamış olabilir,  ancak ilk başta herhangi bir belirti göstermeyebilir. Beyin kanaması tedavisindeki amaç kanamaya neden olan olgunun ortadan kaldırılmasıdır.

Beyin kanaması geçiren hastalar yoğun bakım ünitelerinde tedavi edilirler. Hastanın iyileşme süresi beyindeki kanamanın konumu ve şiddeti, uygulanan cerrahi girişimin özellikleri, hastanın bizatihi kendisine, yaşına, direncine göre değişiklik gösterir. Bu yüzden net bir veri vermek mümkün değildir. 

Bazı hastalar tamamen iyileşir. Olası komplikasyonlar arasında inme, beyin fonksiyonlarında azalma ya da kayıp, ilaçlardan veya tedavilerden kaynaklanan yan etkiler ve hastanın kaybı bulunur. Beyin kanaması ciddi bir sağlık problemidir. Mümkün olan bütün tedavi yöntemleri başarıyla uygulansa bile hasta ölebilir. Diğer taraftan beyin kanaması sonrası iyileşen hastalarda yaşanan fonksiyon kaybının kalıcı olup olmadığın anlamak için belirli bir süre geçmesi gerekir. Bu hastalarımızda fizik tedavi ve rehabilitasyon sıklıkla önerilmektedir.

Beyin Kanamaları Önlenebilir mi?

Beyin kanamasını önlemek, beyin kanamasına neden olan faktörleri ortadan kaldırmakla mümkündür.

İlk olarak yüksek tansiyonu olan hastalarımız mutlaka tedavi olmalı ve tansiyonu kontrol altına almalıdırlar. Yapılan çalışmalar, serebral kanama hastalarının yaklaşık yüzde 70'inde yüksek tansiyon öyküsü olduğunu göstermektedir. Bu nedenle yüksek tansiyonu olan hastalar diyet ve tansiyon ilaçlarıyla tansiyonlarını takip etmeli ve kontrol altına almalıdırlar.

Sigara ve uyuşturucu madde kullanımı bırakılmalıdır.

Araç kullanımında kurallara riayet edilmeli ve mutlaka kafa travmasını önlemek amacıyla emniyet kemeri takılmalıdır.

Ailesinde anevrizma öyküsü olan hastalarımız hastalık belirtilerini de taşıyorlarsa mutlaka anevrizma yönünden araştırılmalıdır.

Beyinde anevrizma ya da diğer adıyla baloncuk olan hastalarımız mutlaka tedavi olmalıdırlar.