Beyin Kanaması ve Koma

Beyin kanaması sonrası kişi uzun süre koma durumunda kalabilir. Koma sırasında kişi bilinçsiz durumdadır. Bilinçli bir tepki veya hareket gösteremez, gözler genelde kapalı kalır ve uyandırılamaz. Hasta dokunma, ağrı ve sözlü komutlara bir miktar tepki gösterebilir, ancak bu durum kişinin koma durumunda olmadığını göstermez. Aile üyeleri, temel tepkiler verildiğinde sevdiklerinin komada olduğunu kabul etmekte sık sık sorun yaşarlar.

Beyin kanaması sonrası oluşan koma halini daha iyi anlamak için beyin kanaması ve çeşitlerini bilmek gerekir.

Temel olarak beyin kanamasının meydana gelebileceği iki ana alan vardır:

  • Kanama kafatasının içinde ancak beyin dokusunun dışında gerçekleşebilir.
  • Kanama beyin dokusunun içinde meydana gelebilir.

Kafatasının içinde ancak beyin dokusunun dışında kanama

Beynin, kafatası ile beyin dokusu arasında uzanan dura mater, araknoid ve pia mater olarak adlandırılan üç katlı zar tabakası vardır. Bu zarların amacı beyni örtmek ve korumaktır. Bu üç zar arasında herhangi bir yerde kanama olabilir.

  • Epidural kanama: Bu kanama kafatası kemiği ile en üst zar tabakası olan dura mater arasında gerçekleşir.
  • Subdural kanama: Bu kanama, dura mater ile araknoid membran arasında gerçekleşir.
  • Subaraknoid kanama: Bu kanama araknoid zar ile pia mater arasında olur.

beyin-zari-katmanlari

Beyin dokusunun içinde beyin kanaması

Beyin dokusunun içinde iki tür beyin kanaması meydana gelebilir:

  • İntraserebral kanama: Bu kanama beynin loblarında, ponsunda veya beyincikte meydana gelir (beyin sapı dahil beyin dokusunun herhangi bir yerinde meydana gelen kanama).
  • İntraventriküler kanama: Bu kanama, beyin omurilik sıvısının üretildiği, dolaştığı, beynin belirli boşlukları olan beynin ventriküllerinde meydana gelir.

Beyin kanaması beyne nasıl zarar verir?

Beyin hücreleri oksijeni depolayamazlar. Bu nedenle yaşamları damarlardan gelen kan akışına bağlıdır. Beyin kanaması meydana geldiğinde, oksijen artık bu sızıntı yapan veya patlayan damarların beslediği beyin dokusuna ulaşamayabilir. Diğer taraftan beyin kanamasından kaynaklanan kanın bir bölgeye toplanması da beyne baskı uygular ve beynin o kısmı da oksijenden mahrum kalır.

Bir kanama, beynin etrafındaki veya içindeki kan akışını kesintiye uğratarak onu üç veya dört dakikadan fazla oksijenden mahrum bıraktığında beyin hücreleri ölür. Etkilenen sinir hücreleri ve kontrol ettikleri ilgili işlevler zarar görür.


Beyin kanaması ölümcül mü?

Beyin kanaması, yeri ne olursa olsun, genellikle aniden olur ve yaşamı tehdit eder. Beyin kanamasının ciddiyeti kanamanın nedenine, kafatasının içindeki konumuna, boyutuna, kanama ile tedavi arasında geçen süreye, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna bağlıdır. Beyin hücreleri öldüğünde yenilenmezler. Hasar ciddi olabilir ve fiziksel, zihinsel engelliliğe, felce neden olabilir.

Kişi beyin kanaması sonrası uzun süre koma halinde kalabilir. Koma halinde kişiye başka komplikasyonları önlemek için tedavi sağlanır. Solunuma yardımcı olmak için bir solunum cihazı kullanılabilir ve beyindeki devam eden bir kanamayı veya anevrizmanın kanamasını durdurmak için ameliyat gerekebilir. Kan basıncı ve nabız gibi yaşamsal belirtiler ve reçeteli ilaçların seviyeleri sürekli olarak izlenir.


Koma sırasında hasta dışarda konuşulanları duyabilir mi?

Koma sırasında herhangi bir düzeyde farkındalık olup olmadığını bilmek zordur. Koma sonrası iyileşen hastaların koma söylenenlerin bir kısmını hatırlayabildikleri vakalar vardır. Bu nedenle aileler ve sağlık personeli komadayken hastanın yanında söylenenlere dikkat etmelidir.


Beyin kanaması sonrası koma ne kadar sürer?

Komanın ne kadar süreceğini doğru bir şekilde söylemek mümkün değildir. Şu anda koma süresini kısaltacak herhangi bir ilaç yoktur. Komanın genellikle dört haftadan uzun sürmediği söylenir, ancak koma sonrası tepkisizlik aylar veya yıllar sürebilir. Ayrıca koma halinden çıkan hastanın ne zaman ve ne kadar iyileşebileceğini de net olarak söylemek mümkün değildir. Kişi beyin kanamasından, koma halinden kurtulsa da beyin kanamasının yıkıcı etkileriyle yaşamak durumunda kalabilir.

Doç. Dr. Ali Yılmaz ile iletişim sayfamızdaki bilgileri kullanarak iletişime geçebilir, randevu alabilirsiniz.