Parkinson Evreleri ve Beyin Pili Tedavisi

Parkinson titreme, hareket yavaşlığı ve vücut katılığı ile karakterize, dopamin eksikliğinden kaynaklanan bir rahatsızlıktır. Saydığımız belirtilerin şiddeti hastadan hastaya değişir. Tüm belirtiler bir anda görülmez. Semptomlar hastalık ilerledikçe kötüleşebilir. Hastalığın ilerlemesini durduracak ilaç ya da tedavi henüz yoktur. Temel tedavisi dopamin içeren levopado grubu ilaçlardır. Ancak belirli bir aşamadan sonra ilaçlar fayda etmemeye başlar. Ya da fayda gösterse de hastalar ilaç yan etkileriyle mücadele ederler. Bu yan etkiler bulantı, kusma, diskinezi(Parkinson belirtilerinden farklı olarak ilaçların neden olduğu istemsiz hareketler), uyku problemleri, baş dönmesi, hastalıklı kumar oynama isteği, zihin karışıklığı gibi problemleri içerir. Yan etkiler arttığında parkinsonun kendisi kadar hayatı zorlaştırabilir.  Beyin pili ameliyatı bu noktada en uygun ve kendisini kanıtlamış tedavi seçeneği olarak karşımıza çıkar. Bu yazımızda semptomların şiddetini sınıflandırmak için kullanılan parkinson evrelerini inceleyip beyin pili tedavisinin ne zaman gerekli olduğu sorusuna yanıt vermeye çalışacağız.

Parkinson Evreleri

Parkinson hastalığının tüm semptomları bir anda yaşanmaz. Ayrıca her hasta yakınmaları aynı sırayla veya aynı yoğunlukta deneyimlemez. Parkinson hastalığında aşamalar halinde tanımlanan tipik ilerleme kalıpları vardır.

1.Evre

Parkinson hastalığının ilk evresidir. Tanı genellikle bu evrede konulur. Hastalığın belirtilerinin çok az görüldüğü en hafif olduğu evredir. Genellikle hastanın kendisi vücudunun sadece bir bölümünde istirahat titremesi veya hareket yavaşlığı fark eder. Bu aşamada Parkinson kişinin yaşamını etkileyebilecek boyutta değildir. Kişi ilaca ihtiyaç duymayabilir. Düşük dozda ilaçlar yakınmaları giderir.

2. Evre

Birinci evreye göre semptomlar daha belirgindir. Titremeler yabancı kişiler tarafından da fark edilebilir. Yürüme güçlüğü gelişebilir ancak devamlı değildir. Vücut katılığı, duruş farklılıkları gözlemlenebilir. Kişi yardımsız bir şekilde yaşamını idame ettirebilir. Semptomlar vücudun her iki yanında da hissedilmeye başlar.

3. Evre

Orta aşamadır. Hastalar halen yardımsız yaşayabilir. Ancak yeme, içme, giyinme vb. günlük rutinleri yapmakta oldukça zorlanırlar. Duruş bozukluğu ve hareket güçlüğü görülür. Refleks hareketlerde de yavaşlama söz konusudur. Yürürken ayak sürümesi görülebilir. Düşme yaşanabilir.

4. Evre

Bu aşamada hastalar yalnız yaşayamazlar. Hareket etmek zordur. Adımlar, yazı karakteri küçüktür. Hareket yavaşlığı belirgindir. Titremeler vücuda yayılmıştır. Konuşma güçlüğü, karışıklığı görülebilir. İlaç faydası azdır. Dozajlar yüksek olduğu için yan etkiler yaygın olarak görülür.

5. Evre

En ileri evredir. Hastalar yardımsız ayakta duramazlar ve yürüyemezler. Vücut katılığı ileri düzeydedir. Günlük ihtiyaçlarını gidermeleri mümkün değildir. 4. Ve 5. Evrede dopamin içeren ilaçların yan etkileri oldukça fazladır. Hem Parkinson hem de ilaçların yan etkileri nedeniyle halüsinasyonlar, uyku problemleri, psikolojik sorunlar görülebilir.

Hangi evreden itibaren beyin pili düşünülebilir?

Üçüncü evreden itibaren beyin pili ameliyatı düşünülebilir. Çünkü hasta bu aşamadan itibaren yavaş yavaş yardımsız yaşayamaz hale gelmeye başlar. Artan ilaç dozları hem yakınmaları eskisi gibi gidermez hem de istenmeyen yan etkilere neden olur. Yan etkiler Parkinson hastalığı kadar zor olabilir. Uygun Parkinson hastasında beyin pili ameliyatı yakınmaları yüzde doksana ulaşan oranlarda azaltır. Hastalığı ilk evrelerine geri çeviren, hastaların yaşam kalitelerini önemli ölçüde arttıran bir tedavidir.