Arteriovenöz Malformasyon

Beyin hücrelerinin beslenmesi kan dolaşımı ile gerçekleşir. Basit anlatımla atar damarlardan beyindeki küçük kılcal damarlara iletilen temiz kan beyin hücreleri tarafından kullanıldıktan sonra toplar damarlar aracılığı ile tekrar kalbe gönderilir. Kan dolaşımı sürekli bu şekilde devam ederek beyindeki hücrelerin hayatı için gerekli olan oksijen ve enerjiyi sağlar. Beyindeki atar damar – kılcal damar – toplar damar şeklinde özetlenebilecek bu yapı anne karnında oluşur. Beyin gelişimi tamamlanmadan önce anne karnındaki bebeğin atar ve toplar damarları arasında arada kılcal damarlar olmadan doğrudan bağlantılar vardır.  Beyin geliştikçe bu bağlantılar kapanır ve kılcal damarlar oluşur. AVM doğum sırasında beyindeki anormal gelişimden ileri gelir. Atar ve toplardamarlar arasındaki doğrudan bağlantılardan bir veya birkaçı doğum öncesi kapanmaz ve yumak şeklinde birbirine bağlı kalır. İşte oluşan bu karmaşık yapıya arteriovenöz malformasyon (AVM) adı verilir.

Beyinde arteriovenöz malformasyon (AVM) neden problem oluşturur?

Yukarıda bahsettiğimiz gibi beyinde normal kan akışı atar damar – kılcal damar - toplar damar sırasını takip eder. Bu şekilde toplar damara iletilen kan basıncı düşüktür. AVM’lerde ise atar damar ve toplar damar arasında doğrudan bağlantı olduğu için direk kan geçişi söz konusudur. Bu nedenle AVM’lerde kan basıncı yüksektir. Yüksek olan bu kan basıncı zamanla damarlarda genişlemeye ve zayıflamaya neden olur. Basınçlı kan geldikçe damardaki incelme artar. En tehlikeli yanı budur. Çünkü incelme arttıkça damarın yırtılarak beyin kanamasına neden olma ihtimali yükselir. Diğer taraftan AVM’lerin çevresindeki kılcal damarlar, kan doğrudan basınçlı olan AVM’ye gitmek istediği için, ihtiyacı olan kanı alamaz.

Arteriovenöz malformasyon tipik olarak 40 yaşından önce sorunlara neden olur. AVM'nin en yaygın semptomları arasında beyin kanaması, nöbetler (epilepsi - sara), baş ağrıları, felç, konuşma bozukluğu, hafıza veya görme kaybı gibi nörolojik problemler bulunur. AVM’lerin kanama insidansı yüksektir ve hayatı tehdit eder. Bu nedenle bir şekilde teşhis edilmişse mutlaka tedavi edilmelidir.

Arteriovenöz malformasyon tedavisi

Tedavide amaç beyin kanaması riskinin önüne geçmektir. Genel olarak üç tedavi şekli vardır:

Açık AVM ameliyatı:

AVM cerrahisinde uzun yıllardır uygulanan bir tedavidir. Başarılı olursa AVM’yi kalıcı olarak tedavi eder. Açık ameliyatın getirdiği riskleri vardır. Beyin kanaması olgusu ile başvuran hastalarda genel kabul açık ameliyatla AVM’nin çıkartılarak oluşan hemotomun temizlenmesidir.

Endovasküler tedavi:

Kasıktan ince bir mikro-kateter yardımıyla girilerek AVM’ye ulaşmayı ve AVM’nin içerisinin çeşitli maddelerle doldurularak dolaşım dışı bırakılmasını içerir.

Radyo cerrahi:

AVM'yi yaralamak ve tromboze uğratmak için birden fazla radyasyon ışınını AVM'ye odaklamayı içeren bir tedavi seçeneğidir. CyberKnife, GammaKnife gibi alternatifleri vardır. Radyo cerrahinin etkisinin tam olarak ortaya çıkması haftalar ila aylar sürer. AVM çevresindeki komşu sinir sistemi dokusuna, normal beyin dokusuna hasar verilme riski vardır. Bu nedenle, radyocerrahi genellikle göreceli olarak küçük (çapı 3 cm'den küçük), önemli beyin dokusunun çok derinlerinde yer alan ve ameliyatın tehlikeli olduğu veya embolizasyonun mümkün olmadığı çok sayıda besleyici arter içeren AVM'ler için önerilir.

Yukarıdaki her tedavinin birbirinden üstün veya birbirine göre daha riskli yönleri vardır. Diğer taraftan tedavi kararında arteriovenöz malformasyon (AVM)’nin kanamış olup olmaması, boyutu, konumu, birden çok olup olmaması gibi birçok faktör dikkate alınır.

Yıllardır arteriovenöz malformasyon (AVM) cerrahisinde yukarıdaki yöntemlerin her birini tecrübe etmiş bir cerrah olarak her hastanın kendi özelinde değerlendirilmesi gerektiğini söylemeliyim. Yukarıdaki işlemlerin risklerini ve artılarını hasta özelinde tartıştıktan sonra hangi uygulamanın yapılması gerektiğine hastamızla birlikte karar veririz. Maalesef AVM’lerin konumu ve boyutu yukarıda bahsi geçen tedavi seçeneklerinin bir veya ikisinin alternatif dışı kalmasına neden olabilir. Yine bazı AVM’ler için yukarıda sayılan tedavi seçeneklerinin tamamı uygulanamayabilir. Böyle vakalarda AVM’lerin sadece izlemi ve takibi yapılır.

Bilgi ve randevu için iletişim sayfamızı kullanabilirsiniz.