Distoni ve Beyin Pili Tedavisi

Distoni beyni ve sinirleri etkileyen, terkralayan hareketlere ve duruşlara neden olan sürekli veya aralıklı kas kasılmaları ile karakterize olan nörolojik bir rahatsızlıktır. Kaslar konrolsüz bir şekilde kasılır. Bunun sonucu olarak kasılmaya bağlı tekrarlayan hareketler veya duruş bozuklukları görülür. Distoni istemli bir hareketle başlar veya istemli hareketle kötüleşir. Hafızayı, bilişsel yetenekleri etkilemez. Genellikle ilerleyicidir. Distoni tek bir kası veya kas grubunu etkileyebileceği gibi tüm vücudu da etkileyebilir. Kadınlar erkekelere göre hastalığı geliştirmeye daha yatkındır. Distoni tek başına ortaya çıkabileceği gibi parkinson gibi nörolojik rahatsızlıklarla da ilişkilendirilebilir.

Distoninin çok fazla çeşidir vardır.. Esansiyel tremor ve Parkinson hastalığından sonra hareket bozukluğun neden olan en yaygın üçüncü rahatsızlıktır. Distoni genellikle 40 ila 60 yaşlarındaki insanlarda başlamasına rağmen, tüm yaş gruplarını etkileyebilir.

Distoninin Belirtileri Nelerdir?

Distoninin semptomları distoninin çeşidine ve şiddetine göre değişiklik gösterir. Semtomlar aşama aşama ilerleyebilir. Yaygın olarak distoni:

• Bacak kramplarına,
• Ayak sürüyerek yürümeye,
• Konuşma güçlüğüne,
• Baş ve boyunda kontrolsüz kasılmalara neden olur.

Ancak bu yaygın belirtilerin haricinde de distoninin etkilediği kasa göre farklı belirtiler görülebilir. Hastalık çocuklukta ortaya çıkarsa yetişkinlere göre daha hızlı ilerler. Distoninin belirgin bir nedeni yoktur. Beynin kas kasılmalarından sorumlu alanı olan basal ganglia ile diğer bölgelerinin iletişimi arasındaki problemden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Distoni de genetik yatkınlık önemlidir

Distoninin bazen bir ailenin birden fazla üyesini etkilemesi gerçeği, kalıtımın distonide önemli bir rol oynadığını açıkça ortaya koymaktadır. Yapılan araştırmalara göre baskın distoni genine sahip babanın çocuğunun distoni olma ihtimali yüzde ellidir. Ancak aile bireylerinde distoni farklı kas gruplarını etkileyebilir.

Teşhis

Distoniyi teşhis etmek için kullanılan bir test ya da görüntüleme yöntemi yoktur. Ancak bu yöntemler tümör vb. rahatsızlık ihtimallerini ortadan kaldırmak için kullanılır. Teşhiste hekimin distoniyi tanıması yani tecrübesi çok önemlidir. Tanı klinik tablo, hastanın öyküsü, tıbbi geçmişi dikkate alınarak konulur.

Sınıflandırma

Distoni, vücudun etkilenen bölgesine göre sınıflandırılır. Vücudun göz, boyun, ses, kol, bacak gibi yalnızca bir bölgesi ya da kas bölgesi etkilenirsa buna fokal distoni, boyun ve kollar gibi birbiriyle bağlantılı geniş bir bölge tutulmuşsa segmental distoni, aynı taraftaki hem kol hem bacak etkileniyorsa hemidistoni, vücudun iki veya daha fazla ilgisiz bölgesi etkilenirse multifokal distoni, daha da yaygınsa genel distoni olarak adlandırılır.

Yukarıdaki yaptığımız sınıflandırma haricinde hastalığın ortaya çıkış biçimine, etkilediği hareket grubuna, parkinson gibi rahatsızlıklarla ilişkili olup olmadığına göre birçok distoni sınıflandırması vardır.

Distoni tedavisi

Distoninin tedavisi şiddetine ve şekline göre farklılık gösterir. Ancak hünüz tam iyileşme sağlayacak bir tedavi yoktur. Semptomların giderilmesine yöneliktir. İlk tedavi seçeneği ilaç tedavisidir. İlaçlar kasların aşırı şekilde kasılmasına neden olan sinyalleirn azaltılmasına yardımcı olabilir.

İkinci tedavi seçeneği botoks tedavisidir. Toksin enjeksiyonu yardımıyla kas kasılmasıının önüne geçmeyi amaçlar. Ancak sürekli bir iyileşme değil geçici bir rahatlama sağlar. Kas içerisine enjekte edilen toksin etkisini zamanla kaybedeceği için üç ayda bir tekrarlanması gerekir.

Son olarak yukarıdaki tedaviler yetersiz kalıyorsa beyin pili tedavisi düşünülebilir. Beyin pili tedavisinde ilk olarak lokal anestezi altında beyinde önceden belirlenen noktalara iki adet elektrot yerleştrilir. Bu elektrotlar ilk operasyondan bir süre sonra hastanın göğüs boşluğuna yerleştirilecek kalp piline benzer bir pil yardımıyla beyindeki anormal elektriksel sinyalleri düzenler. Beyin pili uzaktan kumanda yardımıyla sonradan programlanabilir, açılıp kapatılabilir. Hastanın semptomlarını gidermede oldukça başarılı bir tedavidir.

Distoni hayatı tehdit etmez. Ancak hastanın sosyal ilişkilerini, yaşamını derinden etkileyen önemli bir rahatsızlıktır. İstemsiz kas kasılmalarınız varsa uzman bir doktor tarafından distoni yönüyle incelenmeniz yararınıza olacaktır. Özellikle ailesinde distoni öyküsü olan kişiler maalesef hastalığa çok yatkındır. İstemsiz kasılmalar distoni gibi diğer bazı önemli rahatsızlıkların da belirtisi olabilir. Bu nedenle kasılmaları önemsemek ve uzmana başvurmak son derece önemlidir.