Hipofiz Adenomları

Hipofiz adenomları hipofiz bezindeki hücrelerden kaynaklanan iyi huylu, yavaş büyüyen tümörlerdir. Hipofiz bezi beynin tabanında, gözlerin hemen arkasında bulunur. Vücudun hormonlarını düzenleyen ana merkezdir. Vücuttaki diğer organları etkileyen özel hormonlar üreten farklı tipte hipofiz hücrelerine sahiptir. Hipofiz adenomu bu özelleşmiş hücrelerden birinde tümör oluşumundan kaynaklanır. Oluşan tümör bir veya daha fazla hormonla ilişkili hücreleri etkiliyorsa fonksiyonel adenom, aktif hormon salgılamayan hücreleri etkiliyorsa non-fonksiyonel adenom olarak adlandırılır. Hipofiz adenomları yaygındır. Genellikle büyümez veya semptom oluşturmazlar.

Belirtileri

Hipofiz adenomunun çevre dokulara baskı haricindeki semptomları genellikle endokrin fonksiyon bozukluğu ile ilişkilidir. Örneğin hipofiz adenomları büyüme hormonlarının aşırı üretimine ya da tiroid hormonunun yetersiz üretimine neden olabilir. Hormonal dengesizlikler doğurganlığı, adet dönemlerini, sıcağa ve soğuğa toleransı, cildi ve vücudu farklı şekillerde etkileyebilir.

Hipofiz bezinin kafatası içindeki stratejik konumu nedeniyle, hipofiz tümörleri büyüdükçe önemli yapıları sıkıştırabilir. En yaygın durum, kademeli olarak görme kaybına yol açan optik sinirlerin sıkışmasıdır. Bu durum genellikle her iki gözde çevresel görüşün bozulmasıyla başlayan görme kaybı ile etkisini gösterir.

Hipofiz bezi çok sayıda hormonu etkilediği için semptomları etkilenen bölgeye göre oldukça farklılık gösterir. Aşağıdaki semptomlar hipofiz adenomundan kaynaklanabilir:

• Görme sorunları (bulanık veya çift görme, göz kapağı düşüklüğü)
• Alın bölgesinde baş ağrısı
• Mide bulantısı ya da kusma
• Bozulan ya da farklılaşan koku alma duyusu
• Cinsel işlev bozukluğu
• Depresyon ya da nedensiz yorgunluk
• Kısırlık
• Büyüme sorunları
• Açıklanamayan kilo alımı ya da kaybı
• Eklem ağrıları
• Karpal tünel Sendromu
• Erken menopoz
• Kas Güçsüzlüğü
• Doğum veya bebeğin emzirilmesi ile ilişkili olmayan spontan anne sütü akışı

Hipofiz adenomu nasıl tedavi edilir?

Semptoma neden olmayan hipofiz adenomlarında tedavi gerekmeyebilir. Ancak tümörün gelişimi düzenli periyotlarla takip edilmelidir. Semptomlara neden olan hipofiz adenomunun nasıl tedavi edileceği etkilenen hormonlar ve vücut işlevleri, tömör boyutu, tümörün çevre yapılara yayılımı, hastanın yaşı ve genel sağlık durumu dahli çoklu faktörlerin değerlendirilmesi ile belirlenir.

İlaç Tedavisi

Adenom küçükse, çevre dokulara baskı yapmıyorsa ancak hormon salgılıyorsa salgıladığı hormona uygun ilaç verilerek tedavi edilebilir. Bazı adenomlar ilaç tedavisine iyi yanıt vermezken bazıları ilaç tedavisine çok iyi yanıt verir. (Örneğin prolaktinoma)

Özellikle ameliyattan önce hipofiz yetmezliğini ele almak önemlidir. Yetersiz kortizol veya tiroid seviyeleri ameliyattan önce düzenlenmezse tehlikeli sonuçlara yol açabilir.

Cerrahi Tedavi

Hipofiz adenomları ameliyat gerektiriyorsa en iyi prosedür nazal yaklaşımdır. Bu prosedür komplikasyonları, hastanede geçirilen zamanı ve rahatsızlığı en aza indirirken tümörü ortadan kaldırır. Prosedürde kafatasının açılması gerekmez. Geniz eti ameliyatına benzer şekilde burun içerisinden ameliyat yapılır. Özel cihazlar yardımıyla hipofiz bezine ulaşılarak tümör temizlenir. Bu gelişmiş teknik, özel eğitim ve ekipman gerektirir.

Beyin boşluğuna uzanan büyük bir hipofiz adenomu cerrahisinde tümöre erişmek için kafatasının açılması (kraniyotomi) gerekebilir. Bu yöntemde ise mikro cerrahi ile kafatasında açılan küçük bir açıklıktan tümöre ulaşılarak tümör temizlenir.

Radyoterapi

Hipofiz bezini saran bazı tümörler cerrahi olarak çıkartılamaz. İlaçlara yanıt vermeyebilir. Radyasyon tedavisi bu tümörlerin büyümesini kontrol etmede etkilidir. Radyoterapi de tümör hedefine yüksek dozda radyasyon verilerek tümörün küçültülmesi ya da en azından büyümesinin önlenmesi amaçlanır.

Radyasyon tedavisi komplikasyon olarak gecikmiş hipofiz yetmezliğine neden olabilir. Bu durum genellikle tedaviden birkaç yıl sonra ortaya çıkar.

Hipofiz adenomları iyi huylu olsalar da semptomatik olduklarında mutlaka tedavi gerektirirler. Tedavi edilmediklerinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler.

Bilgi ve randevu için iletişim sayfamızı kullanabilirsiniz.