Omurilik Yaralanması Nedir? Tedavisi Nasıldır?

Omurga omur adı verilen birçok kemikten oluşur. Omurilik bu kemiklerin ortasında aşağı doğru uzanan, beyin ile vücudun geri kalanı arasında iletişimi, hareketi ve hissi sağlayan sinir demetidir. Yani kısaca beyin ve vücut arasındaki köprüdür. Omurilik yaralanması ve omurilik felci omuriliği kısmen veya tamamen yaralayan, yırtan travmatik bir olaydan kaynaklanır. Omurilik zarar gördüğünde beyin ve vücut arasındaki iletişim bozulur, vücutta birçok farklı hayati işlev etkilenebilir. Omurilik yaralanması çocuklarda ve yetişkinlerde kalıcı sakatlık ve ölüm nedenlerinden birisidir.

Omurilik yaralanması neden kaynaklanır?

Araç kazaları, düşme, spor yaralanmaları, ateşli silah ya da kesici alet yaralanmaları omurilik yaralanmasının travma kaynaklı en sık görülen nedenleridir. Ancak omurilik yaralanması ve felci yalnızca travmadan kaynaklanmaz. Omurga tümörleri, bazı virüsler, bazı enfeksiyonlar, vasküler iskemi, dejeneratif disk hastalığı, spondiloz, osteoporoz gibi rahatsızlıklar omurilik felcine neden olabilir.

Omurilik yaralanması belirtileri nelerdir?

Yaralanmanın yeri ve ciddiyetine bağlı olarak değişir. Genellikle omurilik yaralanma seviyesi ne kadar yüksek olursa semptomlar o kadar şiddetli olur. Yani, C2 veya C3'te (omurgadaki ikinci ve üçüncü omurlarda) boyna yakın bölgede meydana gelen yaralanma solunum kaslarını ve nefes alma yeteneğini etkiler. Bununla birlikte bel omurlarındaki bir yaralanma yalnızca mesane, bağırsak ve bacaklardaki sinir ve kas işlevini etkileyebilir ve muhtemelen solunum işlevini etkilemez.

Sinir hasarı meydana geldiğinde kas kontrolü veya duyu kaybı yaralanmanın ciddiyetine bağlı olarak geçici veya kalıcı, kısmi veya tam olabilir. Omuriliği kesen veya omurilikteki sinir yollarını tahrip eden bir yaralanma kalıcı felce neden olurken, omuriliği sıkıştıran künt yaralanma günler, haftalar veya aylar sürebilen geçici zayıflığa neden olabilir. Bazen ödem olduğundan daha şiddetli omurilik felcini düşündüren semptomlara neden olur. Şişlik azaldıkça semptomlar genellikle azalır.

Omurilik Yaralanması Nasıl Tedavi Edilir?

İlk müdahale: Omurilik yaralanmasında ilk müdahale çok önemlidir. Omurga mutlaka stabil hale getirilmeli, oynamaması sağlanmalıdır. Omurga yaralanması şüphesi olan kişiler yalnızca uzman sağlık görevlileri tarafından taşınmalıdır. Hastaneye ulaşıldığında fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemlerinden yararlanılarak tedaviye karar verilir. Omurganın stabilize edilmesi gerekiyorsa hasta acil ameliyata alınabilir. Ayrıca hastanın ihtiyacına göre ilaç ve solunum takviyesi sağlanır. Tedavi genellikle yoğun bakım şartlarında devam eder.

Rehabilitasyon süreci: Fizik tedavi, diğer egzersiz ve terapileri içerir. Amaç hastanın daha güçlü olmasını sağlamak, giyinme, yemek yeme, tuvalet, banyo yapma gibi bağımsız günlük yaşam aktivitelerini yeniden öğrenmesine yardımcı olmaktır. Hastaneden ayrıldıktan sonra muhtemelen uzun süreye yayılan rehabilitasyon ve fizik tedavi süreci devam edecektir. Genellikle ilk altı ay içerisinde ödemin inmesiyle diğer zamanlara göre daha hızlı iyileşme yaşanır. Ancak iyileşme yaşam boyu zamanla azalsa da devam eder.

Kök hücre tedavisi şu anda omuriliğin yaralı segmentini iyileştirmenin olası bir yolu olarak değerlendirilmektedir. Son zamanlarda beyinden gelen sinyalleri doğrudan bilgisayara bağlamak için beyin-bilgisayar arayüzleri geliştirilmektedir. Bu arayüzlerin daha sonra tekerlekli sandalye, robotik kollar veya mekanik dış iskelet gibi cihazları kontrol etmek için kullanılabileceği düşünülmektedir. Bu gelişmeler omurilik felci ile ilgili ilerleyen yıllarda farklı tedavi seçeneklerinin söz konusu olabileceğini göstermektedir. Ancak hali hazırda fizik tedavi ve rehabilitasyon haricinde standart duruma gelen bir tedavi seçeneği bulunmamaktadır.

Bilgi ve randevu için iletişim sayfamızı kullanabilirsiniz.