Sakküler Anevrizma

Sakküler anevrizma, diğer adıyla berry anevrizması, beyin damarları üzerinde kese şeklinde görülen en yaygın beyin anevrizması türüdür. Tüm beyin anevrizmalarının yaklaşık yüzde 90'ını oluşturur. Sakküler anevrizma genellikle beynin merkezi olarak adlandırabileceğimiz, tıpta willis poligonu olarak bilinen, beyindeki beş büyük kan damarının birleştiği bölgede ve bu damarların dallarında görülür.

Zayıf olan arter duvarına anevrizmadan gelen basınç zamanla anevrizmanın yırtılmasına neden olabilir. Bir sakküler anevrizma patladığında arterdeki kan beyne sıçrar. Yırtılmış bir anevrizma, acil tıbbi tedavi gerektiren ciddi bir durumdur.

Sakküler anevrizmam mı var? Nasıl anlarım?

Sakküler anevrizma (berry anevrizması) tipik olarak küçüktür ve genellikle semptomsuzdur. Ancak görece büyük olanlar bazen beyne veya beyin sinirlerine baskı uygulayabilir. Böyle bir durumda;

• Başın belirli bir bölgesinde ağrı
• Büyüyen gözbebekleri
• Bulanık veya çift görme
• Gözün üstünde veya arkasında ağrı
• Uyuşma ya da hissizlik
• Konuşma bozukluğu

Görülebilir.

Rüptüre olmuş yani kanamış anevrizmalar etkilenen arterdeki kanın beyne hareket etmesine neden olur. Buna subaraknoid kanama denir. Rüptüre anevrizmaları olan hastalar subaraknoid kanama ile hastaneye başvurur. Spontan, travmatik olmayan subaraknoid kanama hastalarının yaklaşık %70'inin nedeni anevrizmadır. Subaraknoid kanamanın semptomları, yukarıda bahsettiğimiz semptomların yanı sıra:

• Hızla gelen daha önce tecrübe etmediğiniz çok kötü bir baş ağrısı
• Bilinç kaybı
• Mide bulantısı ve kusma
• Boyun tutulması
• Zihinsel durumda ani bozulma
• Işığa aşırı duyarlılık,
• Nöbet
• Sarkan göz kapaklarıdır.

Sakküler anevrizma neden oluşur?

İnsanların sakküler anevrizmaya, ya da genel olarak anevrizmaya yakalanma olasılığını artıran belirli faktörler vardır. Bunlardan bazıları genetiktir, yani bazı insanlar anevrizma geliştirmeye doğuştan itibaren yatkındır. Diğerleri ise yaşam tarzı alışkanlıklarıdır. Sakküler anevrizmaları en çok 40 yaşın üzerindeki yetişkin bireylerde görülür. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Risk faktörleri:

• Genetik yatkınlık
• Polikistik böbrek rahatsızlığı
• Yapısal olarak bozuk, anormal arter duvarı
• Ailede sakküler anevrizması öyküsü
• Tümörler
• Kafa travması
• Yüksek tansiyon
• Ateroskleroz olarak da adlandırılan damar sertleşmesi
• Sigara alışkanlığı
• Uyuşturucu madde kullanımı (özellikle kokain)
• Alkol bağımlılığı

Sakküler anevrizma nasıl teşhis edilir?

Görüntüleme yöntemlerinden yararlanılarak sakküler anevrizma teşhis edilir. Bu yöntemler bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) yöntemleridir. Bu yöntemler yeterli veri göstermiyorsa, ancak doktorunuz hala sakküler anevrizmanız olabileceğini düşünüyorsa, daha ileri bir görüntüleme yöntemi olan beyin anjiyosu ile teşhis edilebilir. Beyin anjiyosu kontrast madde içeren ince bir tüpün büyük bir atardamar, genellikle kasıktan, beyninizdeki arterlere ulaşılması yolu ile gerçekleştirilir. Beyin anjiyosu, arterlerinizin net olarak görüntülenmesini sağlar.

Sakküler anevrizmalar genellikle başka nedenlerle yapılan BT veya MR çalışmalarında tesadüfen bulunur. Anjiyografi, serebral anevrizmaların tespiti için en doğru ve kesin araçtır.

Sakküler anevrizma nasıl tedavi edilir?

Hem kanamış hem de kanamamış sakküler anevrizmalar için iki farklı cerrahi tedavi seçeneği vardır. Doktorunuz sizin için en uygun seçeneği belirlemek için anevrizmanın boyutu ve yeri ile yaşınız, diğer tıbbi durumlarınız ve aile geçmişinizi dikkate alacaktır. İlaçla kontrol yaşı ve sağlık durumu nedeniyle ameliyat olamayacak durumdaki hastalar için önerilir. Düzenli olarak ilaç tedavisi uygulansa bile anevrizmaların patlama olasılığı vardır.

Açık Cerrahi (klipleme)

Bazı anevrizmaların maalesef kapalı cerrahi yöntemlerle tedavisi mümkün olmayabilir. Bu tedavi yönteminde beyin cerrahınız anevrizmaya erişmek için kafatasından küçük bir parça çıkartır. Ardından anevrizmaya olan kan akışının durdurmak için anevrizmanın boynuna metal bir klips yerleştirir.

Cerrahi klipleme, hastanede bir müddet yatış gerektiren bir ameliyattır. Bu ameliyattan sonra dört ila altı haftalık bir iyileşme süresine ihtiyaç vardır. Eğer anevrizmanız kanamadan başarılı bir ameliyat geçirmişseniz dört ila altı hafta sonra, ameliyat öncesi seviyenize geri dönebilirsiniz.

Endovasküler kapalı ameliyat (Coilleme, Stent Tedavisi)

Gelişen teknoloji sayesinde hastanede daha az yatış gerektiren, herhangi bir kesi olmadan ameliyatın sonlandığı bir tedavi yöntemidir. Beyin anjiyosuna benzeyen bu tedavide kasıktan damara girilerek ince bir tüp yardımıyla anevrizmanın bulunduğu bölgeye ulaşılır. Anevrizmanın içi coil adı verilen maddeyle doldurulup anevrizmaya giden kan akışı kesilir.

Genellikle birkaç gece hastanede kalmayı gerektiren bu yöntemle kısa süre içerisinde normal hayatınıza dönebilirsiniz.

Sakküler anevrizmanın diğer bir kapalı tedavi yöntemi ise akım yönlendiriciler ya da stent tedavisidir. Sakküler anevrizmalar için nispeten yeni bir tedavi seçeneğidir. Bu tedavi seçeneğinde stent adı verilen, anevrizmanın ana kan damarına yerleştirilen küçük bir tüp sayesinde anevrizmaya giden kan akışı anında azaltılır.

Sakküler anevrizma her zaman ölümcül müdür?

Sakküler anevrizma diğer adıyla berry anevrizması olan pek çok insan hayatlarını rahatsızlıklarını bilmeden geçirirler. Bir sakküler anevrizma çok büyüdüğünde veya yırtıldığında ömür boyu süren yıkıcı etkiler doğurabilir. Kalıcı etkiler çoğunlukla yaşınıza ve genel sağlık durumunuza, ayrıca anevrizmanın boyutuna ve konumuna bağlıdır. Maalesef eğer kanama meydana gelmişse bu hastaların %50’ye yakını kaybedilmektedir.

Tespit ve tedavi arasındaki süre çok önemlidir. Eğer sakküler anevrizmanız varsa vakit kaybetmeden tedavi olmanızı tavsiye ederim.