Vasküler Demans

Vasküler demans, beyne giden kan akışındaki tıkanmadan ya da anevrizma nedeniyle yaşanan beyin hasarının neden olduğu planlama, yargılama, hafıza ve diğer düşünce süreçleriyle ilgili sorunları tanımlayan genel bir terimdir.

Vasküler demans, beyin damarlarındaki tıkanma veya beyne kan akışının bir nedenden dolayı yetersiz kalmasından kaynaklanır. Beyne giden kan akışının azalması beyni ihtiyaç duyduğu oksijenden yoksun bırakır. Oksijen ve kan eksikliği beyne kısa süre içinde zarar verebilir. Bazen vasküler bilişsel bozukluk olarak da adlandırılan vasküler demans, alzheimer hastalığından sonra bunamanın ikinci en yaygın sebebidir.

Nedenleri

İnme, vasküler demansın yaygın bir nedenidir. İnme sırasında beyin bir süre kansız ve oksijensiz kalır. Bu, beyindeki oksijen alamayan hücreleri öldürerek ilgili kısma zarar verebilir. Bir anevrizma veya kan pıhtısı aynı şekilde beyin kanamasına yol açarak kanın düzgün şekilde akmasını engelleyebilir. Vasküler demansın diğer nedenleri arasında kronik olarak hasar görmüş kan damarları ile travma sonrası beyin kanaması bulunur.

Semptomları

Demans semptomları, felçten sonra aniden ortaya çıktıklarından belirgin şekilde görülür. Düşünce ve muhakemedeki azalma açıkça inme ile bağlantılı göründüğünde, bu duruma bazen inme sonrası bunama da denir. Alzheimer hastalığı demansında tipik olarak meydana gelen kademeli ve sürekli düşüşün aksine, vasküler demansta düşünce süreçlerindeki değişiklikler, önceki işlev seviyenizden aşağıya doğru genellikle çok belirgin adımlarla gerçekleşir. Ancak vasküler demans bir defa ortaya çıktıktan sonra, tıpkı Alzheimer hastalığı demansı gibi kademeli olarak ilerleyebilir. Diğer taraftan damar hastalığı ve Alzheimer hastalığı sıklıkla birlikte ortaya çıkar. Bu durumlarda demansın beyin damarındaki hasar sonrası mı oluştuğunu yoksa Alzheimer kaynaklı mı olduğunu anlamak zordur. Araştırmalar, bunama ve beyin damar hastalığı olan birçok kişinin aynı zamanda Alzheimer hastalığına sahip olduğunu da göstermektedir. Semptomları arasında bilinç, düşünce karışıklığı, unutkanlık, dikkat ve konsantrasyon problemleri, huzursuzluk, yürüyüş problemleri, hafıza karışıklığı vb. düşünce ile ilgili problemler bulunur.

Nasıl tedavi edilir?

Maalesef durum teşhis edilmeden önce meydana gelen herhangi bir beyin hücresi kaybını tersine çevirmenin henüz bir yolu yoktur. Tedavideki amaç vasküler demansı yavaşlatmaya yardımcı olmaktır. Özel olarak vasküler demans için herhangi bir ilaç olmamasına rağmen, tedavi genellikle Alzheimer hastalığı olan kişiler için önerilen ilaçları içerir.  Diğer taraftan ikincil inmeyi ya da anevrizma kanamasını ortadan kaldıracak tedavi hayati önemdedir. Demans için tedavi  yaşam tarzı değişiklikleri için öneriler de içerir. Bu yaşam tarzı değişiklikleri aynı zamanda gelecekteki felçleri de önlemeye yardımcı olacaktır.

• taze meyve ve sebzeler açısından zengin ve doymuş yağ oranı düşük bir diyet yemek
• günlük egzersiz yapmak
• sigarayı bırakmak
• depresyon veya anksiyete ile mücadele etmek
• tansiyonu kontrol altında tutmak

Gereken yaşam tarzı değişiklikleridir.

Vasküler demanstan korunma

Beynin kan damarlarının sağlığı, genel kalp sağlığıyla yakından bağlantılıdır. Çünkü demans neden olan olay ya beyin damarlarına kanın taşıdığı herhangi bir partikülden dolayı meydanan gelen tıkanıklık ya da tansiyon yüksekliği nedeniyle incelen beyin damarının kanaması nedeni ile gelişir. Kalp sağlığına dikkat etmek vasküler demans riskini azaltmaya da yardımcı olur. Bu amaçla

• Tansiyonunuzu kontrol altına alın.
• Diyabeti önleyin veya kontrol edin. Diyet ve egzersizle tip 2 diyabetin başlamasından kaçınmak, demans riskinizi azaltmanın bir başka olası yoludur. Halihazırda şeker hastalığınız varsa, glikoz seviyenizi kontrol etmek beyin kan damarlarınızı hasardan korumaya yardımcı olabilir.
• Sigarayı bırakmak. Sigara içmek vücudun her yerinde kan damarlarına zarar verir.
• Fiziksel egzersiz yapın. Düzenli fiziksel aktivite, herkesin sağlıklı yaşam planının önemli bir parçası olmalıdır. Diğer tüm faydalarına ek olarak, egzersiz vasküler demanstan kaçınmanıza yardımcı olabilir.
• Kolesterolünüzü kontrol altında tutun. Sağlıklı, az yağlı bir diyet vasküler demansa yol açabilecek felç riskinizi azaltır.